Gdy jeden ze spadkobierców przejmuje całość lub czyjąś część spadku, zobowiązany jest do uregulowania należności wobec pozostałych spadkobierców, spadkobiercy lub wierzycieli zmarłego. W takiej sytuacji mówimy o spłacie spadku. Jakie prawa i obowiązki ma spadkobierca zobowiązany do spłaty? Odpowiadamy w poniższym artykule.
Spłata spadku – co warto wiedzieć?
Nieruchomości lub też działki budowlane są najpopularniejszymi, tuż obok pieniędzy, elementami masy spadkowej. W wielu przypadkach taki majątek dziedziczy kilka osób. Wspólne użytkowanie domu lub działki przez kilku spadkobierców bywa trudne, dlatego często decydują się oni na dział spadku. W praktyce oznacza to, że jedna osoba przejmuje nieruchomość, a pozostałych spadkobierców spłaca. Wysokość spłaty ustala się na podstawie wartości rynkowej nieruchomości i udziałów poszczególnych spadkobierców. Dział spadku można przeprowadzić u notariusza lub też na drodze sądowej.
Spłata spadku – prawa spadkobiercy
Osoba zobowiązana do spłaty spadku może skorzystać z określonych praw, które chronią jej interesy w tym procesie.
- Prawo do negocjacji warunków spłaty – spadkobierca może negocjować wysokość oraz terminy spłat w porozumieniu z innymi spadkobiercami. Ma także prawo zwrócić się do sądu o rozłożenie spłaty na raty lub dostosowanie jej do swojej sytuacji finansowej.
- Prawo do ustalenia wartości majątku spadkowego – może żądać rzetelnej wyceny spadku, np. poprzez powołanie biegłego rzeczoznawcy. Ma prawo nie zgodzić się na zawyżoną wartość ustaloną przez innych spadkobierców i zwrócić się do sądu.
- Prawo do ochrony przed nadmiernym zadłużeniem – jeśli składnikiem spadku są długi i przekraczają one wartość majątku, może skorzystać z przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza (sporządzonego, np. przez komornika). Wtedy odpowiedzialność finansowa ogranicza się tylko do wysokości odziedziczonego majątku.
- Prawo do rekompensaty za spłacone długi – jeśli spadkobierca spłacił wcześniej długi spadkowe, które były wspólnym zobowiązaniem spadkobierców, ma prawo żądać zwrotu odpowiednich kwot od pozostałych osób, zgodnie z ich udziałami w spadku. Jeśli sprawa trafi do sądu, spadkobierca może z prawomocnym wyrokiem zwrócić się do komornika o pomoc w wyegzekwowaniu długu od dłużnika.
Spłata spadku – obowiązki spadkobiercy
Spadkobierca, który zobowiąże się do spłaty spadku musi liczyć się również z pewnymi obowiązkami. Jakimi? Poniżej omawiamy najważniejsze z nich.
- Określenie wysokości kwoty do spłaty – aby pozostali spadkobiercy otrzymali odpowiednie sumy pieniędzy, należy od razu określić wysokość spłaty spadku. Spadkobiercy mogą ustalić polubownie wartość majątku (np. odziedziczonej nieruchomości) i podpisać stosowne dokumenty u notariusza lub też skierować sprawę o dział spadku do sądu.
- Wykonanie spłaty w określonym terminie – spłata może być jednorazowa lub podzielona na raty.
- Zgłoszenie nabycia spadku – osoba, która nabędzie cały spadek i spłaci pozostałych spadkobierców musi zgłosić nabycie spadku do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia sądu lub sporządzenia aktu notarialnego.
Podsumowanie
Spłata spadku jest procesem złożonym, który musi zostać uregulowany prawnie. Spadkobierca, który zobowiąże się do spłaty jednego lub wszystkich, pozostałych spadkobierców, ma określone prawa i obowiązki. Przede wszystkim ma prawo, m.in. do negocjacji warunków spłaty czy do ochrony przed nadmiernym zadłużeniem. Obowiązkiem tego spadkobiercy jest przede wszystkim spłata pozostałych spadkobierców w terminie.
